داستان راستان مجموعه‌ای نفیس در دو جلد و مشتمل بر 125 داستان سودمند واقعی است که از کتاب‌های حدیث و یا تاریخ و سیر، با زبانی ساده توسط استاد شهید مطهرى استخراج شده است. در جلد شماره 1 از این کتاب 75 داستان ذکر شده است. همچنین اکثر این داستان ها از کتب حدیث گرفته شده و قهرمان داستان یکی از پیشوایان بزرگ دین می باشد. این داستان ها عملا مى‌تواند راهنماى اخلاقى و اجتماعى سودمندى باشد. در ضمن هم برای «خواص» و هم برای «عوام» قابل استفاده است، ولی منظور از این نگارش تنها استفاده عوام است، زیرا تنها این طبقاتند که میلی به عدالت و انصاف و خضوعی در برابر حق و حقیقت در آنها موجود است و اگر با سخن حقی مواجه شوند حاضرند خود را با آن تطبیق دهند.استاد مطهری در مورد این کتاب اذعان داشتند اکثریت قریب به اتفاق این داستان‌ها جنبه مثبت دارد و تنها دو یا سه داستان است که جنبه منفی دارد که منظور از نوع ادبی است. لقمان آموخت که با نشان‌دادن یک نقطه ضعف اخلاقی، تنبه و تذکر حاصل می‌شود، مثل داستان «یک دشنام» و داستان «شمشیر زبان» که به دنبال داستان «دوستیی که بریده شد» به تناسب آن داستان آمده است.