مهم‌ترین تشکیلات اسلامی مربوط به خلافت‌های بزرگ امویان اندلس، فاطمیان قاهره و عباسیان بغداد است. در این کتاب ابتدا نهادهای اصلی دولت (دارالخلافه) در عصر بزرگ‌ترین خلافت اسلامی یعنی عباسیان و دولت‌های وابسته به آن‌ها مانند سامانیان، آل بویه، غزنویان و سلجوقیان بررسی شده، سپس نهادهای اداری دولت‌های بزرگ پس از خلافت عباسی، مانند ایلخانان، ممالیک مصر، خلافت عثمانی و سلطنت صفویان که به‌طور رقابتی، نهادهای اداری سنتی را با تحولات جدیدی تأسیس کردند معرفی شده است. در ضمن به تشکیلات برخی از دولت‌های کوچک که هم‌عصر دولت‌های بزرگ بوده‌اند نیز اشاره شده است.