«العبد» تحلیلی بر سیر و سلوک محمدتقی بهجت (ره)، عارف و فقیه بزرگ شیعه است. در بریده‌ای از کتاب می‌خوانیم: «محمدتقی بهجت تحصیلات ابتدایی و آموختن علوم دینی را در مکتب‌خانه‌ای‌ در شهر فومن آغاز می‌کند اما هنوز اندکی از شروع تحصیلاتش نگذشته که به اصرار یکی از تجار متدین که عازم عراق است، راهی آن دیار می‌شود. او مدت چهار سال در کربلا و سپس در نجف اشرف به تحصیل می‌پردازد و از همان آغاز به جدیت و پشتکار در کسب علم و دانش معروف می‌شود. «می‌فرمودند: طلاب در بین صحبت‌هایشان می‌گفتند در درس آیت‌الله غروی اصفهانی اصلاً نمی‌شود شرکت کرد زیرا یک دورۀ اصولش چهارده‌سال به طول می‌انجامد. همین درس را استاد دیگری طی هفت‌سال تدریس می‌کند و استادی دیگر چهارسال. اما ایشان سال‌ها در درس مرحوم اصفهانی شرکت کرد و دقیقاً سخت‌ترین گزینه‌ای را انتخاب می‌کرد که کسی تمایلی بدان نداشت.» او از همان ابتدای نوجوانی راه و رسم بزرگی را در پیش می‌گیرد چراکه می‌داند برای پیمودن عقبه‌های دشوار فرصت چندانی ندارد. «ایشان ادبیات را نزد آیت‌الله شیخ ابوالقاسم خویی خوانده بود و به آن تسلط کامل داشت. خودش نقل می‌کرد: روزی یکی از علما و بزرگان کربلا در حیاط مدرسه ‌پرسید: فلان کتاب را داری؟ (یک کتاب ادبی سنگین) گفتم: بله. وقتی کتاب را آوردم، ایشان مقداری آن را تورق کرد و پرسید: این کتاب را می‌فروشی؟ گفتم: نه. چون سنم کم بود او گفت: این کتاب سنگین است و برای تو کاربردی ندارد. پاسخ دادم: ولی از آن استفاده می‌کنم. گفت: چطور؟ گفتم: چون در این کتاب فلان مطالب وجود دارد. او متعجب شد زیرا مطالبی که گفتم طبق ابواب معمول در سایر کتاب‌ها نبود. او شروع کرد به سؤال پرسیدن. به تمام سؤالات ایشان پاسخ دادم و با یکدیگر به بحث پرداختیم....»