طنزپردازی به زبان ساده: علل خنده و فنون و تمرین‌هایی برای طنزنویسی

طنز هنری است که نبود تناسب در عرصه‌های مختلف اجتماعی را، که در ظاهر متناسب به نظر می‌رسند، نشان می‌دهد و این خود مایۀ خنده می‌شود. هنر طنزپردازی، کشف و بیان هنرمندانه و زیبایی‌شناختی نبود تناسب در این «متناسبات» است. در ادبیات، طنز به نوع خاصی از آثار منظوم یا منثور ادبی گفته می‌شود که اشتباهات یا جنبه‌های نامطلوب رفتار بشری، فسادهای اجتماعی و سیاسی یا حتی تفکرات فلسفی را به شیوه‌ای خنده‌دار به چالش می‌کشد. به کار بردن کلمۀ طنز برای انتقادی که به صورت خنده‌آور و مضحک بیان شود در فارسی معاصر سابقۀ بسیار طولانی ندارد. هر چند طنز به تاریخ بیهقی و دیگر آثار قدیم زبان فارسی به کار رفته، استعمال وسیعی به معنای satire اروپایی نداشته است. در زبان‌های فارسی، عربی و ترکی کلمه واحدی که دقیقاً این معنی را در هر سه زبان دربرگیرد وجود نداشته است.