کتاب کوهنوردی و فلسفه: چون‌که آنجاست

کوهستان همیشه جایی برای آرامش و فاصله گرفتن از هیاهو و تنش‌های زندگی روزمره است. سفر به کوهستان و کوهنوردی یکی از کارهایی است که هم ورزش است و هم طبیعت‌گردی. آرامش و لذتی که صعود به قله دارد را فقط یک کوهنورد می‌فهمد. هوای پاک، طبیعت بکر و آرامش کوهستان از عواملی است که دوستداران طبیعت را بارها به سمت خود دعوت می‌کند. فقط کافی است یک بار امتحان کنید. کوهنوردی، طبیعت گردی ورزشی لذت بخش است که تنها اگر به قله رسیده باشید آن را درک می‌کنید. سفر کوهستان یکی از هیجان‌انگیزترین ماجراجویی‌هایی است که هم برای سلامتی جسم مفید است و هم برای سلامتی روان.کتاب کوهنوردی و فلسفه، چون که آنجاست نوشته‌ی استیفن ی.اشمیت و ترجمه محمدمهدی فلاح در چهار بخش تنظیم شده است. ملحق شدن؛ چرا مخاطره کو‌هنوردی، در جست‌وجوی قله؛ پرورش کوهنورد، پاره کردن طناب؛ اخلاق کوهنوردی و کوهنوردی ترکیبی؛ فلسفه در زمین‌های گوناگون بخش‌های کتاب را دربرمی‌گیرد.هدف از این مجموعه نشان دادن ارتباطی است که فلسفه می‌تواند با مسائل زندگی روزمره داشته باشد. می‌توان مدعی شد که این کتاب در حقیقت کاربست نظریات فلسفی برای فهم ابعاد مختلف ورزش و هنر کوهنوردی است. در نتیجه کتاب برای سه قشر جذابیت خواهد داشت: نخست برای افرادی که در آکادمی‌های فلسفه تحصیل و تدریس می‌کنند؛ چون می‌توانند کاربست برخی اندیشه‌های فلسفی را در زمینه‌ای مشخص (یعنی کوهنوردی) ببینید. دوم کوهنوردان حرفه‌ای که می‌توانند توجیه یا عدم توجیه برخی از وجوه کوهنوردی خود را به بیانی فلسفی ببینند و سوم مردمی که جزو هیچ یک از دسته‌های بالا نیستند ولی می‌توانند با درآمیختن این دو حوزه اندکی از هر دو بیاموزند و با دیدن جزئیاتی که در این کتاب مورد توجه قرار گرفته از هر دو لذت ببرند.فلاح بر این باور است که سنت طولانی فلسفه در ایران، هنوز فلسفه برای بسیاری از ما واژه‌ای رعب‌آور است و البته برای عده‌ای که به اقتضای نیازهای تکنولوژیکی و فنی به‌دنبال بهینه‌کردن عالم و آدمند، عملی است بیهوده. در ایران هنوز بسیاری از نزدیک شدن به فلسفه پرهیز دارند و با نگاهی از دور، آن را پیچیده و فهم‌ناپذیر می‌یابند. مشاهده بحث‌های جاری در کلاس‌های درس دانشگاه هم بر این رعب می‌افزاید و این وضع در مجموع باعث زیستن فیلسوفان در جزیره‌ای متروکه شده ‌است. فارغ از بحث‌هایی که درباب ضرورت یا عدم ضرورت ورود فلسفه به زندگی روزمره مطرح است، به‌نظر می‌رسد که این کتاب تلاش درخوری برای باز کردن مسیر رفت‌وآمدی به این جزیره باشد.یادداشت‌های موجود در کتاب عمیقا به‌سنت سقراطی «خرمگس بودن» فیلسوفان وفادار مانده و برخلاف مطالب متداولی که به اسم فلسفه در رسانه‌های جمعی و مجازی منتشر می‌شود، به‌هیچ وجه قصد تأیید هرآنچه در جریان است را ندارد. در مواردی نویسندگان یادداشت‌ها حتی به نقد جامعه و منطق حاکم بر نظام اقتصادی آن، به نقد فیلسوفان بزرگی مثل ارسطو و نظرات برجسته و تأثیرگذار او، و به نقد اخلاقیات حاکم بر کوه‌نوردان پرداخته‌اند و از این جهت به‌نظر می‌رسد که کتاب شایسته عنوان فلسفه باشد. البته ممکن است که برخی اصحاب فلسفه به نحوه پرداخت فلسفی برخی مقالات نقدهایی داشته باشند و دانش اندک من نیز می‌تواند مواردی از این دست را در کتاب بیابد. ولی در مجموع به‌نظر می‌رسد که کتاب از عهده توجه فلسفی به مسائل مختلفی که در زمینه کوه‌نوردی مطرح است برآمده و در جهت بداهت‌زدایی از مفاهیم آن، گام بزرگی برداشته‌است؛ چه آنکه فلسفه در بدو امر رسالتی جز این ندارد.