سرشت و سرنوشت دو مفهوم مهم و اساسی فلسفی است که عمری به درازنای فلسفه و تاریخ آن دارد. از این دو حقیقت، همواره تلقی های مختلف و در مواردی شگفت ساز صورت گرفته است که بررسی آنها نیازمند پژوهش های طولانی است.

در این کتاب استاد دکتر ابراهیمی دینانی به پرسش در باب چند و چون این مقوله پاسخ می دهد و بدون آن که وارد موارد اختلافی و تاریخی گردد، حقیقت آنها را از منظری نو مورد توجه قرار می دهد. در این کتاب، گذشته از بررسی نسبت سرشت و سرنوشت، مباحثی دیگر که هر کدام با این مقوله ارتباط دارند، مورد بحث قرار گرفته است. از آن جمله: فکر چگونه «تفکر» می شود؟؛ هستی و قواعد آن؛ از ادبیات تا حافظ؛ حکمت حکمت اشراق؛ دین و دینداری؛ وحی و قرآن از زاویه ای دیگر؛ مردی به نام طباطبایی؛ مردی به نام کربن؛ پیرامون اسماء و صفات؛ قبض ها و بسط ها؛ موفقیت و موفقیت ها؛ از خواندن و نوشتن؛ فرهنگ و هنر؛ مرگ، از زندگی یا بر زندگی. دو فصل پایانی کتاب به « نام ها و یادها » اختصاص دارد.