کتاب حاضر، جلد پنجم از مجموعه «تهران شهر» است که در آن سعی شده است اوضاع فرهنگی این شهر از زمانی که عنوان پایتخت پیدا کرده دنبال شود و تاریخ شهر از دیدگاه زندگی فرهنگی شکافته شود تا خواننده دریابد که چگونه این شهر تهران شد، یعنی مردم ساکن این شهر، چه تهرانی‌ها و چه غیر تهرانی‌ها، چگونه و بر اثر کدام تحول سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، شیوه زندگی خود را تغییر دادند، شیوه گفتار و رفتار و کردار و حتی سلیقه و اندیشه‌شان را. در این کتاب موضوعات و مضامینی که روند زندگی فرهنگی مردم تهران را نشان می‌دهد، بیان شده‌اند.