نویسنده در کتاب می‌کوشد زمینه‌های شناسایی زندگی ذهنی انسان را در یک چارچوب علمی تشریح کند؛ هم‌چنین شیوه‌های ادراک جهان بیرون و درون، یادسپاری و یادآوری، تفکر و ساز و کار یا مکانیسم‌های درگیر در آن را بازگو نماید. وی برای این منظور، از نظریه‌ی پردازش اطلاعات یا پیام‌پردازی بهره می‌جوید. (نظریه‌ی پردازش اطلاعات یا پیام‌پردازی، نظریه‌ای است که بر اساس آن، سازوکار ذهن از طریق شبیه‌سازی با رایانه (کامپیوتر) توصیف و تبیین می‌شود) مباحثی که در این کتاب مطرح گردیده بدین قرار است: مقدمه‌ای بر روان‌شناسی شناختی، بازپیدایی ذهن، ردیابی حسی، بازشناسی، توجه، حافظه، هوش، خلاقیت، زبان و تفکر، رابطه‌ی زبان و تفکر، یادگیری، و رشدشناختی.