کتاب ندبه [نمایشنامه]

نمایشنامه ندبه اثری از بهرام بیضایی است که به طور خاص به وقایع مشروطه ی اول و دوم و بر محوریت زن ایرانی نوشته شده است. فضای نمایشنامه بیانگر دوران خفقان آور و بدبختی مردم ایران پیش از انقلاب مشروطه تا به توپ بستن مجلس توسط لیاخوف است. کل نمایش در یک فاحشه خانه است، مکانی که از نظر بهرام بیضایی از تمامی اقشار جامعه و با هر نوع تفکر سیاسی و اجتماعی پا به آن جا می گذارند. زنانی که در این فاحشه خانه مشغول به کار هستند از طریق مشتریانشان با مسائل روز در ارتباطند و به تبع این موضوع از دریچه ی چشم آن ها نیز به مسائل روز نگاه می کنند. شخصیت اصلی در این نمایشنامه یک زن است. (زینب) در نظام مرد سالار ایران را می بینیم که درگیر مشکلاتی متعدد می شود او را در ابتدای نمایش می بینیم که توسط پدر و نامزدش به فاحشه خانه فروخته می شود. این زن پس از تحمل این مشکلات و معضلاتی که وجود دارد کم کم به خودآگاهی رسیده و درمقابل این شرایط عکس العمل نشان می دهد و به جنبش مشروطه می پیوندد. بیضایی در سال های انقلاب مشروطه ایران و تحولاتی که در حال رخ دادن در جامعه است علاوه بر وصف تأسف بار آن روز های شوم سعی می کند تا جایگاه زن را نیز مشخص نماید.