به نظر می رسد جامعه شناسی در کشاکش «خود» و «غیرخود» سرگردان است؛ در کشاکش «علمی بودن» از سویی و «انسانی بودن» از دیگر سو. رفت و آمد علوم اجتماعی از قلمرو «عقل عملی» به حوزۀ «عقل نظری» و اقتضائات این تردد معضلی است که دغدغۀ مقالات کتاب حاضر را شکل می دهد. علوم اجتماعی از حیث وجودی با اخلاق، سیاست، تاریخ، هنر، شعر و سایر وجوه وجود آدمی تنیده است، ولی همین ویژگی در تعارض با خصیصه ای قرار می گیرد که جامعه شناسی را در محدودۀ تنگ دانش اشیا و عقلانیت تجربی می پسندد. این نگاه به بهانۀ علم از بهای فلسفه، اخلاق، سیاست، تاریخ، هنر و شعر رو برمی گرداند و با رویگردانی از هر کدام، عمق و بطن، یا ذوق و شوقی از عالم و آدم را از دست می دهد. هر کدام از مقالات کتاب وجهی از این دغدغه را مورد کندوکاو قرار می دهند. نویسندگان این مقالات جامعه شناسان بنامی هستند که از همین منظر انتقادی به مطالعۀ خود جامعه شناسی می پردازند و نوعی جامعه شناسی جامعه شناسی را پدید می آورند.