کتاب حاضر که بر اساس عنوان یکی از مقالات آن قوم آریا نامیده شده در 2 بخش فراهم آمده. بخش نخست شامل شانزده پژوهش در سه حوزه اساطیر و ادیان، تاریخ، مردم‏شناسی و زبان‏شناسی است و در هر کدام با رویکردی تحلیلی و روشمند ابعاد تاریخ و فرهنگ ایران باستان بازنمایی شده است. بخش دوم حاوی ترجمه 12 مقاله از دانشنامه ایرانیکا است. هر کدام از این مقالات به خاستگاه‏ها و اعماق مفاهیم و جنبه‏های کهن فرهنگ و ادبیات دینی و ایران رسوخ کرده و نتایج عالمانه قابل توجهی به دست آورده‏اند.