کتاب چهل قانون عشق در دسته‌ی کتاب‌های رمان و داستان‌های ادبی قرار دارد و در ایران با عنوان ملت عشق نیز ترجمه شده و شناخته می‌شود. همان‌طور که اشاره شد این کتاب از دو زمان مختلف حکایت دارد. داستان اول در عصر حاضر، داستان زندگی زنی چهل‌ساله و خانه‌دار به نام اللا روبنشتاین است که از زندگی خود رضایت چندانی ندارد و دچار روزمرگی شده و تازگی برای یک کارگزار ادبی مشغول به کار شده است. اولین سفارش به او رمانی به قلم یک نویسنده‌ی تازه‌کار یک صوفی مدرن ساکن آمستردام به نام عزیز زاهارا است که اللا اصلا تمایلی به مطالعه کار وی ندارد؛ اما با پیگیری‌های شرکت دل به کار می‌دهد و ناگهان در می‌یابد که مسحور داستان جست‌وجوی شمس توسط مولانا شده و زندگی خود را شبیه به این داستان می‌بیند. همچنین با درس‌ها و قوانین شمس که مربی معنوی مولانا بود در مورد فلسفه کهن وحدت مردم با هر مذهب و آیین آشنا می‌شود و به بینش وجود عشق در همه‌ی آن‌ها ایمان می‌آورد. اللا به این فکر می‌کند که زاهارا مانند شمس آمده تا او را از بند برهاند.