کتاب دیانت و عقلانیت: جستارهایی در قلمرو دین‌پژوهی و آسیب‌شناسی دینی

دیانت و عقلانیت اثری است از رضا بابایی که جستارهایی در قلمرو دین پژوهی و آسیب شناسی دینی را در اختیار خوانندگان قرار می دهد. این مقالات و یادداشت ها که اکثریت آن ها پیش از این در فضاهای علمی و مجازی منتشر شده اند، نوشتارهایی با مضمون دین شناسی هستند که نگارنده آن ها را با چاشنی روشنفکری دینی، من باب آسیب شناسی و علت یابی به رشته ی تحریر درآورده است.آنچه در فصل نخست این کتاب به آن پرداخته می شود این مفهوم است که تا زمانی که درک سنتی از دین دچار تحول نشود، امکان اصلاح درون دینی وجود ندارد و در نتیجه ی آن اصلاحات فرهنگی در اجتماع نیز با مشکل رو به رو می شود. در فصل دوم نقدهایی از خوانش سنتی دین ارائه می شود و بر سیالیت فهم دین تاکید می گردد. فصل سوم به آسیب شناسی و یافتن عدم تناسب نظری و عملی در سیره دین داران پرداخته و فصل چهارم تلاش می کند تا نقش تاریخ را در شکل دهی به بعضی از سنن و سیره ها نشان دهد. گفتنی است در این بخش، یکی از مهم ترین مباحث کتاب که بحث عاشورا و حقیقت آن می باشد، مطرح شده است. فصل پنجم و پایانی کتاب به ظرفیت های دین در حوزه ی عرفان و معنویت اشاره دارد و آموزه هایی را از عرفان، علی الخصوص عرفان مولانا در مثنوی معنوی ارائه می کند.رضا بابایی، کتاب دیانت و عقلانیت را با زبانی ساده و بیانی روان به نگارش درآورده و تا جایی که توانسته، از ابزار واژگان غیرتخصصی بهره برده و از بحث های غامض فلسفی و فقهی اجتناب ورزیده است.