جریان شناسی سیاسی در ایران" اثری است به قلم "علی دارابی" که این مقوله را در زمینه ای از پژوهش های متقن در بستر تاریخ معاصر کشور ایران مورد بررسی قرار می دهد و به این ترتیب مرجع مناسبی برای دوست داران تاریخ و سیاست به حساب می آید. "علی دارابی" ابتدا کلیات و اصول نظری این کتاب را در قالب شکاف های اجتماعی، بحث وابستگی و استقلال، ایمان و اعتقاد و عدم وجود یا خلوص در آن ها و همچنین حق و باطل مورد بررسی قرار می دهد و سپس به سراغ "جریان شناسی سیاسی در ایران" از دهه ی بیست شمسی تا وقوع انقلاب اسلامی می رود. وی در این راستا پنج جریان اصلی مذهبی یا اسلام گرا، ناسیونالیستی یا ملی گرا، مارکسیستی یا چپ، التقاطی یا ترکیبی و جریان سلطنت طلب را معرفی می کند و مبانی فکری و زیرشاخه های هر کدام را نیز توضیح می دهد. نویسنده در ادامه به تفصیل، جریان سیاسی اسلام گرایانه را در چهار بخش تشریح می کند که بخش نخست، جریان اصول گرا یا راست را از نظرگاه مفاهیم جامعه شناختی مورد بررسی قرار می دهد. بخش دوم به مساله ی روحانیت می پردازد و اتحاد و ائتلاف ها تا تحولات جریانی و جناحی را زیر ذره بین می برد. بخش سوم با همان رویکرد بخش نخست، به تببین مفهومی و جامعه شناختی جریان چپ تا اصلاح طلب اقدام می کند و نهایتا در بخش چهارم کتاب "جریان شناسی سیاسی در ایران" به قلم "علی دارابی" جریان سوم و مبانی جامعه شناختی آن مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.